AI cho an ninh mạng là gì?

AI là thuật ngữ bao quát dùng để chỉ các hệ thống máy tính thực hiện các chức năng nhận thức như nhận dạng giọng nói, đưa ra dự đoán và phân tích dữ liệu phức tạp. Một số nhánh của AI được sử dụng trong an ninh mạng.

Máy học là một tập hợp con của AI sử dụng thuật toán để học từ dữ liệu và đưa ra dự đoán. Khả năng này được sử dụng trong an ninh mạng để phát hiện và tự động ứng phó với các mối đe dọa tiềm ẩn trên nhiều thiết bị, người dùng và mạng.

Trong học sâu, một nhánh máy học phức tạp hơn, hệ thống AI xử lý các cấu trúc dữ liệu phức tạp bằng cách sử dụng mạng nơ-ronnhiều lớp, mô phỏng cấu trúc dây thần kinh của bộ não người. Học sâu và mạng nơ-ron có vẻ hiệu quả hơn công nghệ máy học truyền thống trong việc phân tích các tập dữ liệu đa chiều lớn và được sử dụng trong an ninh mạng để phát hiện và ứng phó với các mối đe dọa tinh vi.

Các chuyên gia bảo mật cũng sử dụng các công cụ AI tạo sinh để hỗ trợ điều tra và ứng phó. Vì các công cụ này sử dụng công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên nên mọi người có thể tương tác với chúng bằng ngôn ngữ của con người thay vì mã. Đúng như tên gọi, các công cụ này cũng có khả năng tạo nội dung để giúp tạo báo cáo, tóm tắt thông tin chuyên sâu và phát hiện về bảo mật, đồng thời cung cấp phản hồi chi tiết cho các câu hỏi.

Trợ lý ảo hoạt động trên nền tảng AI tự động quản lý các tác vụ CNTT và bảo mật khối lượng lớn, giúp mọi người tập trung vào bảo mật chủ động. Các trợ lý ảo này có thể phân loại hoạt động lừa đảo qua mạng, ngăn mất dữ liệu và cảnh báo rủi ro từ nội bộ, đây là những nhiệm vụ cực kỳ tốn thời gian đối với con người. Các trợ lý ảo cũng có thể tối ưu hóa chính sách truy cập có điều kiện dựa trên dữ liệu người dùng. Nhiều nhóm sử dụng các trợ lý ảo hoạt động trên nền tảng AI để xác định và ưu tiên các lỗ hổng cũng như mối đe dọa cần được giải quyết.

Cần phân biệt giữa hai khái niệm có liên quan nhưng khác nhau: AI cho an ninh mạng và  bảo mật cho AI.

AI cho an ninh mạng là việc sử dụng các công cụ AI để cải thiện khả năng phát hiện, ứng phó và giảm thiểu mối đe dọa đối với tất cả môi trường của tổ chức. Vì AI cho an ninh mạng có thể phân tích và liên hệ các sự kiện từ nhiều nguồn, nên công cụ này giúp các tổ chức xác định các mẫu hình cho thấy có mối đe dọa tiềm ẩn.

Bảo mật cho AI tập trung vào việc bảo vệ chính các hệ thống AI. Điều này bao gồm các chiến lược, công cụ và biện pháp nhằm bảo vệ mô hình, dữ liệu và thuật toán AI trước các mối đe dọa. Điều này bao gồm cả việc đảm bảo các hệ thống AI hoạt động đúng mục đích và kẻ tấn công không thể khai thác lỗ hổng để thao tác kết quả hoặc đánh cắp thông tin nhạy cảm.

Tóm lại, AI cho an ninh mạng đề cập đến việc sử dụng các hệ thống AI để nâng cao vị thế bảo mật tổng thể của một tổ chức, còn bảo mật cho AI là việc bảo vệ các hệ thống AI.

AI thực sự là yếu tố thay đổi cuộc chơi trong an ninh mạng, giúp các chuyên gia bảo mật dễ dàng ứng phó hơn với số lượng mối đe dọa ngày càng tăng trên mạng, lượng dữ liệu ngày càng tăng và phạm vi tấn công qua mạng ngày càng mở rộng. Sau đây là một số cách mà AI cho an ninh mạng giúp các nhóm làm việc hiệu quả hơn:

Phát hiện mối đe dọa nhanh hơn
Nhiều giải pháp bảo mật như SIEM hoặc XDR ghi lại nhật ký bao gồm hàng nghìn sự kiện cho biết có khả năng xảy ra hành vi bất thường. Mặc dù phần lớn các sự kiện này đều vô hại nhưng có một số sự kiện thì không và nguy cơ bỏ qua một mối đe dọa tiềm ẩn trên mạng có thể rất lớn. AI giúp xác định các sự cố thực sự quan trọng. AI cũng liên kết các hoạt động có vẻ không liên quan với các sự cố cho thấy mối đe dọa tiềm ẩn trên mạng.

Đơn giản hóa báo cáo
Các công cụ sử dụng AI tạo sinh có thể liên hệ và phân tích thông tin từ một số nguồn dữ liệu nhằm xây dựng các báo cáo dễ hiểu mà chuyên gia bảo mật có thể nhanh chóng chia sẻ với những người khác trong tổ chức.

Xác định khả năng bị tổn thương
AI giúp phát hiện các điểm yếu trong môi trường tổng thể, như các thiết bị và ứng dụng đám mây không xác định, hệ điều hành lỗi thời hoặc dữ liệu nhạy cảm không được bảo vệ.

Nâng cao kỹ năng
Vì AI tạo sinh giúp dịch dữ liệu và phân tích về mối đe dọa mạng sang ngôn ngữ tự nhiên nên các nhà phân tích không cần biết cách viết truy vấn mới có thể làm việc hiệu quả. Điều này giúp các nhà phân tích cấp thấp đảm nhiệm những nhiệm vụ phức tạp hơn. Ngoài ra, AI tạo sinh đưa ra các bước khắc phục và các đề xuất khác giúp các thành viên mới trong nhóm nhanh chóng học cách ứng phó hiệu quả với các cuộc tấn công qua mạng.

Thông tin chuyên sâu hữu dụng
Bằng cách tổng hợp và phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như nhật ký bảo mật, lưu lượng truy cập và nguồn cấp dữ liệu về mối đe dọa bên ngoài, AI cung cấp cái nhìn toàn diện về bối cảnh bảo mật và phát hiện các kiểu tấn công ẩn.

Giảm thiểu các kết quả dương tính giả và âm tính giả.
AI giúp giảm thiểu kết quả dương tính giả và âm tính giả bằng cách sử dụng các kỹ thuật tiên tiến như nhận dạng mẫu hình, phát hiện bất thường, nhận thức theo ngữ cảnh và học liên tục. Các hệ thống này mang lại khả năng ra quyết định cân nhắc tỉ mỉ hơn và tránh gây quá tải cho nhóm an ninh bằng các cảnh báo không liên quan.

Khả năng mở rộng
AI tăng đáng kể khả năng mở rộng trong an ninh mạng bằng cách tự động hóa các tác vụ, xử lý lượng lớn dữ liệu theo thời gian thực và liên tục học hỏi. Khi khối lượng và mức độ phức tạp của các mối đe dọa trên mạng ngày càng tăng, khả năng mở rộng và thích ứng của AI đảm bảo rằng các hệ thống an ninh mạng vẫn kiên cường, hiệu quả và có khả năng đáp ứng các nhu cầu của cơ sở hạ tầng CNTT hiện đại.

AI đã được tích hợp vào một số công cụ an ninh mạng để giúp cải thiện tính hiệu quả của các công cụ này. Ví dụ:
 

• AI và tường lửa thế hệ tiếp theo. Tường lửa truyền thống đưa ra quyết định có cho phép hoặc chặn lưu lượng truy cập dựa trên các quy tắc do người quản trị xác định. Tường lửa thế hệ tiếp theo không chỉ có những khả năng này, mà còn sử dụng AI để khai thác dữ liệu thông minh về mối đe dọa để giúp xác định các mối đe dọa mới trên mạng.

• Các giải pháp bảo mật điểm cuối nâng cao bằng AI. Các giải pháp bảo mật điểm cuối sử dụng AI để xác định các lỗ hổng ở điểm cuối, ví dụ như hệ điều hành lỗi thời. AI cũng có thể giúp phát hiện xem phần mềm gây hại đã được cài đặt trên thiết bị hay có số lượng dữ liệu bất thường đang được trích rút ra khỏi hoặc vào điểm cuối. Trong lúc cuộc tấn công đang diễn ra, AI có thể tự động cô lập điểm cuối khỏi phần còn lại của môi trường kỹ thuật số.

• Hệ thống phát hiện và ngăn chặn xâm nhập mạng dựa trên AI. Các công cụ này giám sát lưu lượng truy cập mạng để phát hiện những người dùng trái phép đang tìm cách xâm nhập vào tổ chức thông qua mạng. Nhờ sử dụng AI, các hệ thống này nhanh chóng xử lý khối lượng dữ liệu lớn để xác định và ngăn chặn những kẻ tấn công qua mạng trước khi chúng gây ra thiệt hại.

• Các giải pháp bảo mật đám mây và AI. Vì có quá nhiều tổ chức sử dụng nhiều đám mây cho cơ sở hạ tầng và ứng dụng của họ nên có thể khó theo dõi các mối đe dọa trên mạng di chuyển giữa các đám mây và ứng dụng khác nhau. AI hỗ trợ bảo mật đám mây bằng cách phân tích dữ liệu từ tất cả các nguồn này nhằm xác định các lỗ hổng và cuộc tấn công qua mạng tiềm ẩn.

• Bảo mật Vật dụng kết nối Internet (IoT). Giống như các thiết bị đầu cuối và ứng dụng, các tổ chức thường có nhiều thiết bị IoT có thể là mục tiêu tấn công tiềm ẩn trên mạng. AI giúp phát hiện các mối đe dọa trên mạng đối với bất kỳ thiết bị IoT đơn lẻ nào, đồng thời khám phá ra các mẫu hình hoạt động đáng ngờ trên nhiều thiết bị IoT.

• XDR và SIEM. Các giải pháp XDR và SIEM lấy thông tin từ nhiều sản phẩm bảo mật, tệp nhật ký và nguồn bên ngoài để giúp các nhà phân tích hiểu được chuyện gì đang xảy ra trong môi trường của họ. AI giúp tổng hợp tất cả dữ liệu này thành thông tin chuyên sâu rõ ràng.

Sử dụng AI để hỗ trợ các hoạt động bảo mật cần được lập kế hoạch và triển khai cẩn thận. Tuy nhiên, bằng phương pháp tiếp cận phù hợp, bạn có thể giới thiệu các công cụ giúp cải thiện đáng kể hiệu quả hoạt động và sự an toàn cho nhóm của mình.

Phát triển chiến lược
Có rất nhiều sản phẩm và giải pháp AI để sử dụng trong lĩnh vực bảo mật, nhưng không phải tất cả đều phù hợp với tổ chức của bạn. Các giải pháp AI cần phải tích hợp hiệu quả với nhau và kiến trúc bảo mật của bạn, nếu không chúng có thể tạo ra nhiều việc hơn cho nhóm của bạn. Hãy cân nhắc trước hết các thách thức bảo mật lớn nhất, sau đó xác định các giải pháp AI sẽ giúp bạn giải quyết những vấn đề đó. Dành thời gian để phát triển kế hoạch tích hợp AI vào các hệ thống và quy trình hiện tại của bạn.

Tích hợp các công cụ bảo mật của bạn
AI cho bảo mật an ninh mạng phát huy hiệu quả nhất khi có thể phân tích dữ liệu trong toàn bộ tổ chức. Đây là một thử thách nếu các công cụ của bạn hoạt động độc lập với nhau. Hãy đầu tư vào các công cụ hoạt động liền mạch với nhau và với môi trường hiện tại của bạn, như các giải pháp XDR và SIEM tích hợp sẵn. Hoặc nếu cần, hãy phân bổ thời gian và nguồn lực để nhóm của bạn tích hợp các công cụ, nhờ vậy bạn có thể hoàn toàn quan sát được toàn bộ tài sản kỹ thuật số của mình.

Quản lý chất lượng và quyền riêng tư dữ liệu
Hệ thống AI đưa ra quyết định và cung cấp thông tin chuyên sâu dựa trên dữ liệu dùng để đào tạo và vận hành chúng. Nếu có lỗi trong dữ liệu hoặc dữ liệu bị hỏng, AI sẽ cung cấp thông tin chuyên sâu chất lượng kém và đưa ra quyết định sai lầm. Trong khi lập kế hoạch, hãy đảm bảo áp dụng các quy trình phù hợp để dọn dẹp dữ liệu và bảo vệ quyền riêng tư.

Sử dụng AI có đạo đức
Rất nhiều dữ liệu được tích lũy qua nhiều năm liền không chính xác, sai lệch hoặc lỗi thời. Trên hết, các thuật toán và logic AI không phải lúc nào cũng minh bạch, khiến bạn khó có thể biết chính xác cách AI tạo ra kết quả và thông tin chuyên sâu. Điều quan trọng là phải đảm bảo rằng AI không phải là bên ra quyết định cuối cùng nếu có nguy cơ AI sẽ đối xử không công bằng với một số cá nhân do dữ liệu mang định kiến. Tìm hiểu thêm về AI có trách nhiệm.

Liên tục kiểm tra hệ thống AI
Sau khi triển khai, hãy thường xuyên kiểm tra hệ để xác định vấn đề định kiến hoặc chất lượng mỗi khi có dữ liệu mới được tạo ra.

Xác định các chính sách sử dụng AI tạo sinh
Bạn phải đảm bảo rằng nhân viên và đối tác hiểu được chính sách của tổ chức về việc sử dụng các công cụ AI tạo sinh. Điều đặc biệt quan trọng là mọi người không được dán dữ liệu bí mật và dữ liệu nhạy cảm vào yêu cầu cho AI tạo sinh vì có nguy cơ dữ liệu có thể trở thành công khai.