Co to jest cyberatak?

Cyberataki mają daleko idące konsekwencje, które wykraczają poza pojedyncze przedsiębiorstwa i mają znaczący wpływ na światową gospodarkę. Ataki na dużą skalę na instytucje finansowe, łańcuchy dostaw i infrastrukturę krytyczną mogą spowodować straty sięgające miliardów dolarów, zakłócając funkcjonowanie branż i spowalniając wzrost gospodarczy. Na przykład ataki oprogramowania wymuszającego okup na systemy opieki zdrowotnej lub zakłady produkcyjne prowadzą do przestojów operacyjnych, opóźnień w świadczeniu usług i wzrostu kosztów. Małe przedsiębiorstwa, często gorzej przygotowane do radzenia sobie z cyberzagrożeniami, mogą ponieść nieodwracalne straty finansowe, co może prowadzić do utraty miejsc pracy i spadku zaufania rynku. Rosnące koszty środków zabezpieczenia cyberprzestrzeni zmuszają firmy i rządy do przeznaczania większych środków na obronę zamiast na innowacje i rozwój, co ostatecznie wpływa na wydajność gospodarczą.

Oprócz strat finansowych cyberataki mają poważne konsekwencje społeczne, podważając zaufanie społeczeństwa do systemów cyfrowych i instytucji. W przypadku kradzieży danych osobowych osoby fizyczne narażone są na kradzież tożsamości, oszustwa finansowe i naruszenie prywatności, co prowadzi do stresu psychicznego i utraty zaufania do usług internetowych. Ataki na podstawowe usługi, takie jak sieci energetyczne lub szpitale, mogą zakłócić codzienne życie, zagrozić bezpieczeństwu publicznemu, a nawet kosztować życie ludzkie. Ponadto cyberwojny prowadzone przez państwa oraz kampanie dezinformacyjne mogą destabilizować rządy, wpływać na wybory i siać niezgodę wśród społeczeństw. Wraz z rosnącą zależnością od technologii cyfrowych cyberzagrożenia stanowią coraz większe ryzyko dla globalnej stabilności, dlatego też solidne środki bezpieczeństwa cyfrowego są niezbędne dla ochrony zarówno dobrobytu gospodarczego, jak i społecznego.

Do kilku istotnych cyberataków należą:

Atak oprogramowania wymuszającego okup WannaCry. W 2017 r. ogromny atak oprogramowania wymuszającego okup wykorzystujący lukę w zabezpieczeniach systemu Windows firmy Microsoft rozprzestrzenił się błyskawicznie w ponad 150 krajach, atakując szpitale, przedsiębiorstwa i agencje rządowe. Wśród ofiar znalazły się między innymi brytyjska służba zdrowia (National Health Service), firmy FedEx i Renault oraz operator telekomunikacyjny Telefónica. Cyberatak spowodował szkody w wysokości 4 mld USD na całym świecie.

Naruszenie bezpieczeństwa danych firmy Equifax. W 2017 r. cyberprzestępcy wykorzystali niezałatwioną lukę w oprogramowaniu, ujawniając poufne dane 147 milionów osób. Skradzione dane obejmowały numery ubezpieczenia społecznego, dane kart kredytowych i identyfikatory osobowe. Firma Equifax zapłaciła 700 milionów USD odszkodowania za szkody i usługi monitorowania kredytów. Ten atak doprowadził do zaostrzenia przepisów dotyczących ochrony danych i zwiększenia kontroli agencji informacji kredytowej.

Atak na łańcuch dostaw firmy SolarWinds. W 2020 r. cyberprzestępcy, którzy zaatakowali agencje rządowe Stanów Zjednoczonych i firmy z listy magazynu Fortune 500, przejęli kontrolę nad oprogramowaniem Orion firmy SolarWinds, wprowadzając do niego tylne drzwi służące do szpiegowania sieci. Wśród pokrzywdzonych znalazły się Departament Bezpieczeństwa Krajowego Stanów Zjednoczonych, korporacje Microsoft i Intel.

Atak oprogramowania ransomware na firmę Colonial Pipeline. W 2021 roku firma Colonial Pipeline Company została zaatakowana, co spowodowało zamknięcie całej działalności. Aby przywrócić działanie systemu komputerowego służącego do zarządzania rurociągami naftowymi w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, firma Colonial Pipeline zapłaciła cyberprzestępcom okup w wysokości 75 bitcoinów (co stanowiło wówczas równowartość 4,4 mln USD). Ten cyberatak był największym w historii Stanów Zjednoczonych atakiem na infrastrukturę naftową. Ujawnił on słabe punkty sektorów energetycznego i transportowego, co skłoniło do wprowadzenia bardziej rygorystycznych środków bezpieczeństwa cyfrowego.

Kryptowaluty. W marcu i kwietniu 2022 r. cyberprzestępcy zaatakowali trzy różne protokoły pożyczkowe. W ciągu jednego tygodnia cyberprzestępcy ukradli kryptowaluty o wartości 15,6 mln USD z serwisu Inverse Finance, 625 mln USD z serwisu Ronin Network zajmującego się grami oraz 3,6 mln USD z serwisu Ola Finance.

W ostatnich latach cyberataki stały się częstsze, bardziej wyrafinowane i powodują większe straty finansowe, a jednym z największych zagrożeń jest oprogramowanie wymuszające okup. Atakujący coraz częściej atakują zarówno osoby fizyczne, jak i organizacje, szyfrując krytyczne dane i żądając wysokich okupów. Głośne ataki z użyciem oprogramowania wymuszającego okup na szpitale, instytucje finansowe i przedsiębiorstwa infrastrukturalne zakłóciły działalność tych podmiotów i spowodowały poważne straty finansowe. Cyberprzestępcy przeszli również na taktykę podwójnego wymuszenia, nie tylko blokując dane, ale także grożąc ujawnieniem poufnych informacji, jeśli okup nie zostanie zapłacony. Rozwój oprogramowania ransomware jako usługi jeszcze bardziej napędza ten trend, umożliwiając nawet cyberprzestępcom bez wiedzy technicznej przeprowadzanie ataków za pomocą gotowych narzędzi oprogramowania ransomware.

Kolejnym niepokojącym trendem jest rosnąca wyrafinowanie schematów wyłudzania informacji oraz cyberataków sponsorowanych przez państwa. Nowoczesne kampanie wyłudzające informacje wykorzystują wiadomości e-mail generowane przez sztuczną inteligencję, technologię deepfake oraz taktyki inżynierii społecznej, aby nakłonić nawet najbardziej ostrożne osoby do ujawnienia poufnych informacji. Te ataki często omijają tradycyjne środki zabezpieczeń, prowadząc do kradzieży danych uwierzytelniających i naruszenia bezpieczeństwa danych. W międzyczasie coraz częściej dochodzi do cyberataków sponsorowanych przez państwa, których celem jest infrastruktura krytyczna, taka jak sieci energetyczne, stacje uzdatniania wody i agencje rządowe. Te ataki, często przypisywane państwom narodowym dążącym do zakłócenia gospodarki konkurentów lub zebrania informacji wywiadowczych, podkreślają potrzebę wprowadzenia bardziej rygorystycznych przepisów dotyczących cyberbezpieczeństwa, ulepszonych systemów wykrywania zagrożeń oraz współpracy międzynarodowej w celu ochrony przed cyberwojną.